Ryszard III

Spektakl bierze udział w Konkursie o Nowego Yoricka

Konkurs adresowany jest do twórców debiutujących w polskim teatrze i ma na celu zachęcenie ich do czytania i inscenizowania dzieł Williama Szekspira, szukania w jego twórczości odpowiedzi na współczesne problemy oraz testowania za ich pomocą nowych form teatralnych.

Statuetka Nowego Yoricka zostanie wręczona w ramach 27. międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego. Walczyć o nią będą trzy prezentacje, przygotowane przez laureatów z teatrami zaproszonymi do współpracy przez Gdański Teatr Szekspirowski – Teatrem Polskim w Poznaniu, Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy oraz Teatrem Powszechnym im. Zygmunta Hübnera z Warszawy.

Do konkursu wpłynęło 27 zgłoszeń od studentów reżyserii ze wszystkich szkół w Polsce, reżyserów na początku swojej drogi zawodowej, kolektywów artystycznych. Wyboru laureatów dokonali dyrektorzy wyżej wspomnianych teatrów – Maciej Nowak, Jacek Głomb, Paweł Sztarbowski. Każda z realizacji zostanie sfinansowana przez organizatorów międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego kwotą 25 000 zł w ramach pieniężnej części nagrody. Jako „work in progress” zaprezentowane zostaną one podczas festiwalu i ocenione przez międzynarodowe jury.

Artyści o spektaklu

W „Ryszardzie III” zbiegają się dwa wielkie dramaty: egzystencjalny dramat świadomości, związany z próbą odnalezienia własnej tożsamości w świecie, w którym nie ma dla Ciebie miejsca, oraz polityczny dramat dziejów, zajmujący się zmierzchem państwa (czy szerzej — wspólnoty) jako idei. Te dwie płaszczyzny są ze sobą ściśle związane: to, co publiczne, jest zawsze konsekwencją tego, co prywatne — dopóki ta „zewnętrzność” nie zacznie żyć własnym życiem, przechwycona przez bezlitosne fale dyskursu, który nie szuka już zakorzenienia w tym, co rzeczywiste, a staje się̨ autonomiczną siłą polityczną.

Ryszard, zawsze inny, osobny, koślawy, nieumiejący odnaleźć się w rzeczywistości, w której przyszło mu żyć, zawsze poniżany, spędził życie w samotności — postanawia zostać nikczemnikiem, ponieważ jedyne, co umie, to zabijać. „Łagodne jak tony fujarki czasy pokoju” pozbawiają go ostatniej roli, która wiązała go z rzeczywistością: roli wojownika. Nie jest już nikomu do niczego potrzebny. Świat nie pozwolił mu spełnić człowieczeństwa, które w sobie nosi, decyduje się więc go wyrzec w nadziei, że poprzez krew uda mu się wyrzeźbić nowy świat, w którym nie będzie już nigdy musiał czuć się samotny.

Do tego celu posłuży mu trwająca obecnie żałoba narodu — procesja pogrzebowa, którą przechwyci i na której micie zacznie budować swój własny porządek zmartwychwstania. Granice pomiędzy tym, w co wierzymy, a tym, co rzeczywiste, stają się coraz bardziej zatarte – równie zamazane co role, które odgrywaliśmy, aby podtrzymać naszą więdnącą wspólnotę. Do świata zaczyna wdzierać się szaleństwo, a jedyne, co pozostaje pod gnijącymi maskami współczesności, to ciało — lecz czy na pewno ono jest moim domem?

Jacek Głomb, Dyrektor Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy o swoim wyborze

Propozycja Jana Marka Kamińskiego przekonała nas dojrzałością ujęcia. Jego eksplikacja „Ryszarda III” łączy w sobie głęboką podbudowę filozoficzną z pomysłową koncepcją inscenizacyjną. Idee reżysera wypływają przy tym z dramatu Szekspira, a nie z prób wtłoczenia weń jakiejś tezy. To wszystko daje nadzieję na realizację szkicu spektaklu niosącego treści współczesne i uniwersalne, w którym atrakcyjność wizualna połączy się w harmonijną całość ze sferą znaczeń.

O artyście

Jan Marek Kamiński (ur. 1998 w Szczecinie) — reżyser teatralny, autor tekstów dramatycznych i adaptacji. Kompozytor eksperymentalnej muzyki ekstremalnej (m.in. drone, noise). Twórca teatru apokaliptycznego — filozofii teatru i laboratoryjnej pracy z aktorem opartej na świadomości gry, dekonstrukcji i deziluzji. Stypendysta Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Bokser wagi lekkopółśredniej. MC (ang. Master of Ceremony — Mistrz Ceremonii) i założyciel undegroundowego kolektywu hiphopowo-teatralnego Racja Sceny. Student V roku na kierunku Reżyseria w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Jego przedstawienia pokazywane były na festiwalach w Polsce i za granicą, m.in. w Warszawie, Krakowie i Bratysławie. Do jego najważniejszych prac w ramach Akademii należą: Eskurial wg Michela de Ghelderodego oraz Makabreska i Homo electronicus/Klasztor błaznów wg własnych tekstów. Debiutował w Teatrze im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie przedstawieniem W małym dworku wg Stanisława Ignacego Witkiewicza (2023).

Twórcy

Adaptacja, reżyseria, dźwięk – Jan Marek Kamiński
Scenografia, kostiumy, wideo – Ewelina Węgiel

Obsada

Joanna Gonschorek, Anna Sienicka, Paweł Palcat, Arkadiusz Jaskot, Nikodem Księżak, Dominik Rubaj

Pokaz „work in progress”, premiera odbędzie się w Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy.