Billy’s Joy

Widzowie naszego festiwalu i fani Needcompany pamiętają „Billy’s Violence”, spektakl który prezentowaliśmy w 2021 r. Był to początek dyptyku o twórczości Williama Szekspira.

W „Billy’s Violence” Victor Afung Lauwers przeanalizował dziesięć tragedii Szekspira, przepisując je na gwałtownie czułe, intymne dialogi między kobietą a mężczyzną, odarte z wszelkich odniesień historycznych i treści anegdotycznych. Skoncentrował się przy tym na ich przemocowym aspekcie, którego ofiarami były kobiety: Ofelia, Lawinia, Kordelia, Desdemona czy Lady Makbet. Agresja, gwałt, śmierć dotykały poszczególnych bohaterek. Według Lauwersa Szekspir nie różni się wiele od Quentina Tarantino.

Chęć kontynuacji tak intensywnie opowiedzianej historii, której towarzyszyły entuzjastyczne reakcje widowni, była u twórców tak silna, że doprowadziła do powstania drugiej części. W „Billy’s Joy” Victor Afung Lauwers raz jeszcze zabiera się za przerabianie sztuk Szekspira. Tym razem zasiada do pracy nad komediami, w reżyserii Jana Lauwersa i muzyką Maartena Seghersa. Po raz kolejny tworzy radykalne przedstawienie poszukujące współczesnego pojęcia radości.

„Radość ma wiele aspektów. Chcę skupić się na jednym z nich, na pojednaniu. Pojednanie jest pojęciem, o którym można mówić wiele. Stanowi ono ważny motyw w twórczości komediowej Szekspira. Pogląd, że komedie są zabawne, a tragedie nie, to w rzeczywistości błąd interpretacyjny. Jedyna różnica w poetyce między komedią a tragedią (według Arystotelesa) polega na tym, że komedia kończy się dobrze, a tragedia źle. Nie ma znaczenia, czy początek i środek opowieści są posępne, czy wesołe. Karty komedii to zbiór pryzmatów erotyki, od pastiszu po niejasności. Można powiedzieć, że o ile tragedia stanowi pornografię ludzkiego cierpienia, o tyle komedia przesłania cierpienie ludzkim szczęściem. Niewiele można powiedzieć o aktualności Szekspira. W istocie przedstawienia sztuk z kanonu, takich jak dzieła Szekspira, od dawna są niepotrzebne. Dlatego nie jest moim zamiarem stworzenie spektaklu kanonicznego. Chodzi mi raczej o historię, czyli o nasze uchybienia. Kto nie chce znać przeszłości, ten nie chce znać sam siebie. Podejście do przeszłości jest fundamentalną kwestią tożsamościową, by nie powiedzieć prawem podstawowym, i nie ma w społeczeństwie, w którym możliwe jest pojednanie, ani jednej osoby, ani instytucji, jaka mogłaby artystę lub jego publiczność tego prawa pozbawić”. – Victor Afung Lauwers

Needcompany to kolektyw artystyczny założony przez artystów Jana Lauwersa i Grace Ellen Barkey w 1986 roku. Maarten Seghers jest członkiem Needcompany od 2001 roku. Lauwers, Barkey i Seghers tworzą człon grupy. Na ich pracę artystyczną składają się spektakle teatralne i taneczne, performansy, projekty wizualne i pisarskie. Występują w najważniejszych centrach artystycznych w Belgii i za granicą.

Needcompany skupia wokół siebie międzynarodowe, wielojęzyczne i interdyscyplinarne środowisko twórców. Tę różnorodność odzwierciedla skład zespołu, w którym zazwyczaj jest reprezentowanych co najmniej siedem narodowości. Przez lata pracy w ramach Needcompany wyłoniło się wiele artystycznych grup, m.in. Lemm & Barkey (Grace Ellen Barkey i Lot Lemm) i OHNO COOPERATION (Elke Janssens, Maarten Seghers, Jan Lauwers). Needcompany skupia się na indywidualnym artyście i jego procesie twórczym. Fundamentalnymi wartościami w pracy zespołu są: autentyczność, nieodzowność i znaczenie. Medium samo w sobie jest nieustannie kwestionowane, artyści przykładają dużą wagę do sprawdzania relacji między treścią i formą, którą ona przyjmuje. Needcompany wierzy w jakość, innowację i współpracę.

Twórcy

Tekst – Victor Afung Lauwers
Muzyka – Maarten Seghers
Reżyseria, scenografia, kostiumy – Jan Lauwers
Dramaturgia – Elke Janssens, Erwin Jans
Asystentka reżysera – Emily Hehl
Kierownictwo produkcji – Marjolein Demey

Obsada

Nao Albet
Grace Ellen Barkey
Gonzalo Cunill
Martha Gardner
Romy Louise Lauwers
Juan Navarro
Maarten Seghers
Meron Verbelen

Światowa premiera – 11.07.2023, Akademietheater, ImPulsTanz w Wiedniu
Język – angielski z elementami katalońskiego i hiszpańskiego z napisami w języku polskim

Produkcja – Needcompany
Koprodukcja – ImpulsTanz (Wiedeń), Perpodium (Tax Shelter w Belgii), Le Quartz (Brest), Gdański Teatr Szekspirowski (Gdańsk), Teatro Central (Sewilla), Teatro Español y Naves del Español en Matadero (Madryt), CC Brugge (Brugia)
Przy wsparciu władz flamandzkich i Rządu Federalnego Belgii za pośrednictwem Cronos Invest.