Dobiegający sześćdziesiątki Juliusz Cezar, pokonawszy rywali w wyścigu o władzę, pada ofiarą spisku swoich bliskich współpracowników: w sali zebrań rzymskiego senatu dwadzieścia trzy razy wbijają się w niego ostrza sztyletów. Śmierć dyktatora staje się początkiem wojny domowej, którą wygrywa ostatecznie Oktawian, adoptowany syn Cezara. Obejmując rządy, przybiera on imię Cezara i odtąd na tysiąclecia zrasta się ono z najwyższą władzą (w języku polskim w brzmieniu „cesarz”, w niemieckim „Kaiser”, w rosyjskim „car” itd.).
W 1599 roku trzydziestopięcioletni William Szekspir, tworzy swoją pierwszą wielką tragedię: „Juliusza Cezara”. Uchodzi ona za jeden z najwybitniejszych dramatów politycznych wszech czasów, a monolog Marka Antoniusza nad zwłokami Cezara uznaje się za najlepszą mowę polityczną w Szekspirowskim kanonie.
Po dramat Szekspira sięgali zarówno reżyserzy teatralni, jak i twórcy filmowi. Głośna była inscenizacja Orsona Wellesa z 1937 roku, gdzie reżyser śmiało sięgnął po skojarzenia z dyktaturami faszystowskimi Włoch i Niemiec, a także film Josepha L. Mankiewicza, w którym Antoniusza zagrał Marlon Brando (1953). W polskim teatrze kariera Juliusza Cezara rozpoczęła się od inscenizacji Aleksandra Zelwerowicza (1914); po nim dzieło Szekspira wystawiali m.in. Leon Schiller (1928), Kazimierz Dejmek (1960), Maciej Prus (1996), Jan Englert (2006) czy Barbara Wysocka (2016).
Błażej Biegasiewicz wystawia swoją autorską wersję Szekspirowskiego „thrillera politycznego” w świecie, w którym najpotężniejszą bronią stała się informacja – przybierająca często kształt dezinformacji. Rzeczywistość kształtują narracje, tworzone często dzięki najnowszej technologii. To era niemożliwego do opanowania szumu informacyjnego, rosnącego przekonania, że język służy dziś przede wszystkim działaniom populistycznym i szeroko pojmowanej manipulacji. Twórcy chcą zadać pytanie, czy można dziś odzyskać kontrolę nad językiem jako nośnikiem prawdy.
Od strony aktorskiej „Juliusz Cezar” to rzecz wybitna. Ten zespół nie ma słabych punktów: w scenach zbiorowych jest jak jeden organizm. Perfekcyjnie wypada też w sytuacjach sam na sam z widzem, gdy trzeba improwizować i być gotowym na wszystko. Tańczy, śpiewa, robi akrobatyczne wygibasy (Ewa Galusińska), biega maratony na zapleczu (Katarzyna Dworak) i bez zadyszki mówi szekspirowskim wierszem.
Petarda! Biegnijcie po bilety!
Sam nie wiem co – monolog Pawła Palcata czy twarz Pawła Wolaka – sprawiły, że podczas premiery „Juliusza Cezara” w reżyserii Błażeja Biegasiewicza szkliły mi się oczy. Pierwsza po przerwie premiera na Scenie na Piekarach i najprawdopodobniej ostatnia za dyrekcji Jacka Głomba to kawał znakomitego teatru.
Piotr Kanikowski, tulegnica.plZachowałem kilka szczególnych zachwytów ze spektaklu.
Pierwszy to scena spisku, oglądana na żywo, dzięki opasce all inclusive. Widzowie na widowni oglądali jej transmisję wideo. To właśnie podczas sceny urodziła się u mnie ta koncepcja pamięci przyszłości, przy czym gra Aleksandry Listwan (Porcja) i Mateusza Krzyka (Brutus) wywołała u mnie nawet coś w stylu doliny niesamowitości.
Drugi zachwyt to wspomniany wcześniej Cezar (Paweł Wolak) i jego półsłówka. Na oddzielny zachwyt zasługuje jego maska pośmiertna.
Trzeci zachwyt to Marek Antoniusz (Paweł Palcat) przekonujący mnie, jak wielkim człowiekiem Cezar był. Śpiewałem, jak mi kazał. Wszyscy śpiewaliśmy.
Czwarty zachwyt to pielgrzymka po kazamatach sieci neuronowej w odwiedzinach u konstruktów pamięciowych. Tylko dla osób z opaskami all inclusive.
Zachwycała również scenografia i panowie, którzy wchodzili przestawiać klocki agory, budując tym samym jeszcze większe poczucie trwania w sztucznym konstrukcie myśli.
Wszystkiego dopełniały znakomicie pasujące stroje i muzyka, szczególnie w rave’owym finale.
Michał Franczak, sensu.stricte.net
Twórczynie i twórcy
reżyseria i opracowanie tekstu: Błażej Biegasiewicz
scenografia i reżyseria świateł: Agata Skwarczyńska
kostiumy: Alicja Kamaj
muzyka: Wacław Zimpel
wizualizacje: Natan Berkowicz
choreografia: Anna Obszańska
konsultacje dramaturgiczne: Robert Urbański
przekład: Stanisław Barańczak
Obsada
Paweł Wolak (Juliusz Cezar)
Mateusz Krzyk (Marek Brutus)
Paweł Palcat (Marek Antoniusz)
Katarzyna Dworak (Kasjusz)
Arkadiusz Jaskot (Oktawiusz Cezar)
Bartosz Bulanda (Lucjusz)
Zofia Bąk (Cycero)
Anita Poddębniak (Kaska)
Jakub Stefaniak (Metellus)
Gabriela Fabian (Flawiusz)
Maciej Karczewski (Cynna)
Magda Skiba (Warro)
Magdalena Drab (Szewc)
Małgorzata Urbańska (Kalpurnia, małżonka Cezara)
Aleksandra Listwan (Porcja, małżonka Brutusa)
Anna Sienicka (Plebejuszka)
Ewa Galusińska (Kleopatra)
Łukasz Kucharzewski (Człowiek-archiwum)
inspicjent i sufler: Mariusz Sikorski)
Informacje dodatkowe
premiera: 27 marca 2025
czas trwania: 1h 50 min
wiek: 16+
ostrzeżenia o treści: w spektaklu pojawiają się dym, głośne dźwięki o niskich częstotliwościach, migotanie obrazu na ekranach oraz mocne pulsujące światła
spektakl w języku polskim, tłumaczony na angielski
Posłuchaj Szekspir: Spoiler